بورس عامل گرانی است یا عامل از رونق افتادن رانت بازی؟

به گزارش اخبار مالی به نقل از ایسنا، تیرماه سال گذشته و در روزهایی که بازار سرمایه برای فتح قله دو میلیون واحد خیز برداشته بود ۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی در نامه‌ای خطاب به دولت و بانک مرکزی، بازار سرمایه را عامل گرانی‌ها دانستند و خواهان انجام چند اقدام فوری چند کنترل بازار سرمایه شدند.

درست یک ماه بعد از نامه‌ مذکور روند حرکت بازار سرمایه معکوس شد و نخستین جرقه ریزش بازار در اواسط مرداد سال ۱۳۹۹ زده شد. این ریزش تا جایی ادامه یافت که شاخص دو میلیونی بورس تا حدود یک میلیون واحد هم کاهش پیدا کرد اما با کاهش شاخص نه تنها قیمت هیچ کدام از کالاها کاهش نیافت بلکه همچنان شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت کالاها طی یکسال اخیر و مخصوصا در چند ماه اخیر بودیم.

با این وجود هنوز برخی از صاحبنظران از برخی از وزرای دولت قبل گرفته تا برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان همچنان بازار سرمایه را عامل گرانی قیمت کالاها می‌دانند، موضوعی که در جریان عرضه سیمان در بورس کالا نمود بیشتری پیدا کرد.

براین اساس یک کارشناس بازار سرمایه براین باور است که افرادی که بورس را عامل گرانی می‌دانند طرفدار رانت هستند و از دوگانگی قیمت‌ها سود می‌برند.

سعید جعفری با بیان این‌که بورس به معنای بازار مکانیزمی است که عرضه‌کننده و متقاضی با یکدیگر سرقیمت توافق می‌کنند، اظهار کرد: در این بازار دو طرف با رضایت معامله را انجام می‌دهند و این معامله‌ای که انجام می‌دهند شفاف است، بنابراین نمی‌توان بازار سرمایه را به این متهم کرد که کالایی که در آن معامله می‌شود گران است.

وی با تاکید بر این‌که واژه گرانی توسط سیاستمداران بین مردم جاانداخته شده است، توضیح داد: این واژه را سیاستمداران جاانداخته‌اند تا تورم را پوشش دهند در حالی که تورم ناشی از سیاست‌های اشتباه همین افراد است. درحال‌حاضر نیز تورم در همه کالاها چه کالاهایی که داخل بازار سرمایه معامله می‌شوند چه کالاهایی که خارج از این بازار معامله می‌شوند وجود دارند. از آنجایی که برخی افراد نمی‌خواهند مسئولیت تصمیمات اشتباهات خود را قبول کنند باید چیزی را به عنوان متهم معرفی کنند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: افرادی که طرفدار این هستند که محصولات خارج از بورس معامله شود و قیمت‌گذاری دستوری صورت بگیرد به دنبال رانت هستند. قطعا پشت چنین عقیده‌ای منافع اقتصادی است، چرا که دوگانگی قیمت طی این همه سال وجود داشته و شاهد تبعات آن هستیم اما منبع درآمد برخی افراد این است که قیمت دوگانه ایجاد کنند.

مزیت‌های معامله کالا در بورس چیست؟
وی در ادامه با تاکید بر این‌که بخش تولید موتور محرکه اقتصاد است، اظهار کرد: زمانی که تولید‌کننده اجازه داشته باشد که محصول خود را به قیمت واقعی به فروش برساند چند مزیت را در پی دارد نخست سودآوری شرکت، دوم اشتغال بیشتر و سوم توسعه کار تولیدی است. همه این موارد ارزش افزوده دارند.

جعفری ادامه داد: اما زمانی که تولید‌کننده را از چنین مزیت‌هایی محروم می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم برخی از محصولات در بازارهای مختلف بازار سرمایه از جمله بورس کالا معامله شوند تولید سودآوری و اشتغالزایی را سرکوب می‌کنیم و همه این موارد اثرات سو در اقتصاد دارد، چرا که در چنین شرایطی انگیزه تولید از بین می‌رود و همین موضوع منجر به کاهش کالا و افزایش تورم می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر این‌که قیمت مسئله‌ی مهمی در اقتصاد است، گفت: اگر قیمت کالایی اشتباه باشد تعادل از بین می‌رود. دقیقا مثل اتفاقی که در بخش برق افتاد چرا که قیمت برق واقعی نبود و نیروگاه‌ها زیان ده شدند یا اتفاقی که در صنعت خودرو در حال رخ دادن است چرا که قیمت خودرو در کشور دستوری بوده و به همین دلیل دو خودروساز بزرگ کشور صورت‌های مالی زیان دهی دارند در حالی که مصرف‌کننده خودرو را با قیمت واقعی می‌خرد اما این پول به جای این‌که به جیب خودروسازان برود نصیب رانت‌خوارها می‌شود، در حالی که اگر خودرو هم در بورس معامله شود چنین مشکلاتی از بین خواهد رفت.