تولیدات نامرئی سیمان فراز فیروزکوه

به گزارش ماهنامه اخبار مالی–  شرکت سیمان فراز فیروزکوه (سهامی خاص)  به شناسه ملی ۱۰۱۰۲۳۰۴۹۳۹ یکی از شرکت های زیرمجموعه شرکت سرمایه گذاری سیمان اسپندار ( سهامی خاص) است که در شهرستان فیروز کوه فعالیت می کند. این شرکت با سرمایه ثبتی ۴۰۵۰۰۰ میلیون ریال  و با یک خط تولید و عرضه به صورت فله و پاکت و ظرفیت تولید اسمی ۳۳۰۰ تن در روز در طول یکسال به میزان ۹۲۹۵۰۰ تن کلینکر و سیمان تیپ ۱ و ۲  تولید می کند.

موضوع فعالیت این واحد تولیدی تاسیس کارخانجات تولید سیمان و انواع دیگر مصالح ساختمانی و هر گونه تولیدات در هر نقطه کشور به همراه فروش محصولات تولیدی در داخل کشور و انجام کلیه امور بازرگانی مجاز به همراه ارایه خدمات مشاوره ای که بطور مستقیم و غیر مستقیم با فعالیتهای شرکت ارتباط دارد تعریف شده است.

ترکیب سهامدارن عمده شرکت سیمان فراز فیروزکوه به ترتیب زیر است:

شرکت سرمایه گذاری سیمان اسپندار به میزان ۸۰ / ۵۵ ، شرکت سرمایه گذاری و توسعه صنایع سیمان( مالک شرکت سیمان فیروز کوه)  به میزان ۳۲ % و شخص حقیقی ( فریبرز مقیمی) ۲۰ / ۱۲ % از سهام این شرکت را در اختیار دارند.

اعضای هیات مدیره شرکت عبارتند از:

پییر فرانسوا هسلر رییس هیئت مدیره،

محمدجواد همتی، نماینده شرکت سرمایه گذاری و توسعه صنایع سیما ن نایب رییس هیئت مدیره

مهرداد افخمی، نماینده شرکت سرمایه گذاری سیمان اسپندار عضو هیئت مدیره

نیکلاس آندره ماتیس، نماینده شرکت آهک اسپندارعضو هیئت مدیر ه

فرهاد خانکشی زاده، نماینده شرکت سیمان شمال، عضو هیئت مدیره

اسامی برخی مدیران اجرایی شرکت سیمان فراز فیروزکوه نیز به ترتیب زیراست:

احد حسینی، مدیر عامل

شاهو منبری، مدیر مالی

حسن کیا، مدیرفروش

محمد صادق حدادی، رئیس HSE

تخمین درآمد شرکت سیمان فراز فیروزکوه:

قیمت یک تن سیمان بسته به عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی، برند و مقدار خریداری شده می تواند متفاوت باشد. به طور نسبی هزینه یک تن سیمان در سال ۱۴۰۲ در بازارهای بین المللی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار بود.

در سال ۱۴۰۲ قیمت یک کیسه ۵۰ کیلیویی فراز فیروزکوه در آذر ماه  ۵۰۹۰۰ تومان و قیمت یک تن سیمان فله این شرکت نیز در همین تاریخ ۹۹۷۰۰۰  تومان اعلام شد.

بر اساس میزان تولید اعلامی شرکت( ۹۲۹۵۰۰ تن واقعی) می توان درآمد نسبی آن را در طی یکسال محاسبه کرد:

۹۹۷۵۰۰* ۹۲۹۵۰۰ تن=  ۹۲۶۷۱۱۵۰۰۰۰۰تومان

درآمد نسبی شرکت سیمان فراز فیروزکوه.

محصولات شرکت سیمان فراز فیروزکوه در تاریخ ۱۱ امرداد ۱۴۰۰ پس از بررسی مدارک و مستندات  و تایید آنها در کمیته عرضه، مجاز به عرضه محصولات خود در بورس کالا شد.

 گامهای شرکت در مسیر اقتصاد پایدار:

شرکت سیمان فراز فیروزکوه  در خط مشی اعلامی خود استقرار نظام مدیریت یکپارچهIMS (integrated management system )  را اعلام کرده است .

سیستم مدیریت یکپارچه برای مدیریت جنبه های گوناگون از عملیات یک سازمان در راستای استانداردهای متعدد، مانند استانداردهای مدیریت کیفیت، زیست محیطی و بهداشت و ایمنی و انرژی طراحی شده است.

در خط مشی تولید شرکت به دریافت نشان های استاندارد زیر در راستای مشی شرکتی اشاره شده است: مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای  iso 450001 2018 ، سیستم مدیریت کیفیت  iso9001 2015، سیستم مدیریت زیست محیطی iso140012015 و سیستم مدیریت انرژی iso 50001  ۲۰۱۸

همچنین شرکت نسبت به کاهش و پیشگیری از آلودگی های زیست محیطی در جهت حفظ و بهبود محیط زیست و بهبود عملکرد انرژی و دیگر موارد در این زمینه متعهد شده است.

البته موارد بالا قابل تامل و مهم هستند اما تنها بخشی از رویکرد های تحقق اهداف توسعه پایدار را پوشش می دهند.

در دهه دوم قرن بیست و یک شرکت ها برای تحقق اقتصاد پایدار و رسیدن به اهداف آن موارد زیر را مورد توجه ویژه قرار می دهند.

در بخش زیست محیطی:   تلاش برای کاهش و صفر کردن انتشار گازهای گلخانه ای استفاد از  انرژی های تجدیدپذیر،  محافظت از آب، کاهش زباله

در بخش شاخص های اجتماعی تلاش برای ایجاد تنوع و تسهیل دسترسی به مشاغل برای همه کارکنان، تعامل موثر با کارکنان و توسعه جامعه محلی و افزایش شفافیت زنجیره تامین

در بخش نشانگرهای اقتصادی، رشد مستمر و سودآوری، نوآوری، سرمایه گذاری جدید در بخش تحقیق و توسعه

در بخش شاخص های حاکمیتی و نهادی، شفافیت و ارایه گزارش سالانه پایداری و  پاسخگویی در قبال تولید و تعامل با ذینفعان و مدیریت موثر مدیریت ریسک در قالب ریسک های پایداری توسعه

شاخص های بالا راه را برای تحقق اقتصاد پایدار در قالب شاخص های  ESG روشن می کند.

با توجه به موارد بالا می توان به مسئولیت شرکت در قبال تولید محصول در چهارچوب شاخص های تولید پایدار با توجه به میزان و نوع محصول تولیدی، مواد خام مورد استفاده و نوع فناوری به کار رفته پرداخت.

مزایای اقتصادی تولید سیمان:

تولید سیمان می تواند فرصت های شغلی و درآمدی را برای ساکنان محلی ایجاد کند. با این حال، همچنین می تواند باعث توسعه صنایع پایین دستی از جمله ساختمان سازی شود و بر شاخص های اقتصادی تأثیر بگذارد.  به علاوه می دانیم که تولید سیمان نیازمند سرمایه گذاری زیرساخت ها برای حمل و نقل، ذخیره سازی و مدیریت زباله و غیرو است. همچنین  تولید سیمان به مقادیر زیادی منابع طبیعی از جمله سنگ آهک، خاک رس و سوخت نیاز دارد. برداشت از این منابع باعث ایجاد شغل و گردش مالی می شود.

مواد اولیه اصلی مورد نیاز کارخانه های تولید سیمان:

برای تولید سیمان سنگ آهک (CaCO3)، خاک رس (SiO2)، سنگ آهن (Fe2O3)گچ (CaSO4·۲H2O)، خاکستر بادی، به عنوان ماده سیمانی مکمل (SCM) و سرباره کوره بلند (BFS ) که می تواند به عنوان یک SCM برای بهبود کارایی سیمان و کاهش اثرات زیست محیطی آن استفاده شود مورد نیاز است.

مواد ویژه مورد نیاز کارخانه های تولید سیمان:

برای تولید سیمان مواد ویژه نیز کاربرد دارد از جمله پوزولان ها که مواد طبیعی یا مصنوعی هستند که با هیدروکسید کلسیم واکنش داده و هیدرات های سیلیکات کلسیم را تشکیل می دهند که استحکام و دوام سیمان را بهبود می بخشد به همراه  مواد افزودنی شیمیایی یا معدنی که به مخلوط سیمان برای افزایش عملکرد آن اضافه می شوند، مانند: عوامل حباب کننده هوا، عوامل کندکننده، عوامل تسریع کننده، خاکستر بادی و سرباره دانه بندی شده زمینی (GGBS)مورد نیاز است.

دیگرمواد مورد نیاز:

– تولید سیمان به آب نیاز دارد تا با مواد خشک مخلوط شود و خمیر قابل کار تشکیل شود، همچنین تولید سیمان برای فعالیت ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده در فرآیند نیاز به انرژی دارد.

  – سوخت:

• تولید سیمان اغلب به سوختی مانند زغال سنگ یا گاز طبیعی برای تامین انرژی کوره هایی که مواد خام را گرم می کنند نیاز دارد.

حال که مواد مورد نیاز تولید سیمان مشخص شد، پرسش دیگر این است که چه مقدار از این مواد مورد استفاده برای تولید ۹۲۹۵۰۰ تن سیمانشرکت فراز فیروزکوه قرار می گیرد.

• آب:

آب در فرآیند تولید سیمان برای مصارف مختلفی از جمله خنک سازی، شستشو و اختلاط مواد اولیه استفاده می شود. میزان آب مصرفی در هر تن سیمان تقریباً ۱۲۰تا۱۵۰ کیلوگرم گزارش شده است. باید توجه داشت که با راه اندازی سیستم تصفیه و بازیافت آب، مقدار برداشت آب از ابخوان ها و یا روان آب ها و یا سد ها به شدت کاهش پیدا می کند.

برای تولید ۹۲۹۵۰۰ تن سیمان چه مقدار مواد اولیه مورد نیاز است:

مصرف گاز طبیعی برای تولید ۹۲۹ هزار و ۵۰۰ تن سیمان تقریباً ۲۴ هزار و ۳۸۸ متر مکعب می باشد.

مواد معدنی مورد استفاده برای تولید ۹۲۹۵۰۰ تن سیمان عبارتند از:  سنگ آهک: تقریباً ۷۴۴۰۰۰ تن

خاک رس: تقریباً ۱۸۵۹۰۰ تن

ماسه: تقریباً ۹۲۹۵۰ تن

آب: ۱۲,۰۰۰ متر مکعب

توجه داشته باشید که این برآوردها تقریبی هستند و ممکن است بسته به عوامل مختلفی مانند طراحی خاص کارخانه سیمان، شرایط عملیاتی و نوع سیمان تولیدی متفاوت باشد.

الاینده های ناشی از فرایند تولید سیمان:

تولید کارخانه سیمان تنها آن چیزی نیست که برای فروش عرضه می شود (کلینگر و سیمان). می دانیم که صنعت سیمان بزرگ ترین منتشرکننده دی اکسیدکربن دربخش صنعت است. همچنین در فرایند تولید، سیمان علاوه بر انتشار حجم قابل توجهی گازهای گلخانه ای، ذرات معلق، فلزات سنگین و حرارت نیز تولید می شود.

بطور کلی آلاینده های منتشره از کارخانه های سیمان به دو دسته تقسیم می شوند:  نخست آلاینده های معیار شامل: منوکسیدکربن (CO)، اکسیدهای نیتروژن (NOX)، اکسیدهای سولفور (SOX)، مواد ذره ای (PM) و هیدروکربن (HC)

دیگرآلاینده های غیر معیارشامل آرسنیک (As)، کادمیوم (Cd)، کروم (Cr)، سرب (Pb)، روی (Zn)، دیوکسین ها و فوران ها (S/PCDD)، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقوی (PAHS)، بی فنیل های پلی کلرینه (PCBS)، بنزن و سایر ترکیبات آلی.

شرکت ها یسعی می کنند با استفاده از فناوری های روز از جمله استفاده از فیلترها، مقدار آلایندگی را کنترل کرده و کاهش دهند اما این الاینده ها به لحاظ ماهیت تولید هیچگاه به صفر نمی رسد.

ما در این گزارش میزان نسبی الاینده های ناشی از تولید ۹۲۹۵۰۰ تن سیمان را بر اساس شاخص های نسبی مورد محاسبه قرار می هیم با این تذکر که استفاده از نظام مدیریت یکپارچه و نوع فناوری های به کاررفته می تواند در کاهش این آلاینده ها موثر باشد.

انتشار دی اکسید کربن (CO2):

طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA)، میانگین انتشار دی لاکسید کربن حاصل از تولید یک تن سیمان  درحدود ۵۵۰ کیلوگرم است. بدین ترتیب با تولید ۹۲۹۵۰۰ تن کلینکر در ۵۰۹۲۲۵ متریک تن CO2 درفضا ازاد می شود.

تولید گرما (انرژی حرارتی):

انرژی حرارتی مورد نیاز برای تولید ۱ تن کلینکر حدود ۱.۴-۱.۵ GJ (گیگاژول) است. بدین ترتیب مقدار انرژی حرارتی برای تولید محصول با ظرفیت شرکت سیمان فراز فیروزکوه تقریباً ۱.۳۵ میلیارد گیگاژول می شود. برای تقریب به ذهن توجه داشته باشید که با این مقدار انرژی می توان ۵۹۷۰۰۰ لیتر آب را به نقطه جوش رساند.

گازهای سمی (ترکیبات آلی فرار – VOCs):

تولید سیمان می تواند VOC ها را تولید کند که نوعی آلاینده هوا هستند. طبق گزارش آژانس های حفاظت از محیط زیست ، میانگین انتشار VOC از تولید سیمان حدود ۰.۱۵ کیلوگرم در هر تن کلینکر است. بر اساس این مقدار، انتشار سالانه VOC از این کارخانه سیمان عبارت است از: ۱۳۹ متریک تن VOCs

 ذرات معلق (ذرات – PM):

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، میانگین انتشار ذرات حاصل از تولید سیمان حدود ۰.۰۵ کیلوگرم در هر تن کلینکر است. بر اساس این مقدار، انتشار سالانه PM از این کارخانه سیمان مورد بحث چیزی نزدیک به ۴۶ متریک تن PM می شود.

حال پرسش این است که هزینه های تولید و انتشار آلاینده ها چقدر است و این که این هزینه ها را چه کسی پرداخت می کند.

برای پاسخ به پرسش بالا باید هزینه های هریک از آلاینده ها را محاسبه کنیم.

اگر در نظر بگیریم که هزینه اجتماعی کربن (SC-CO2) IPCC، در حدود ۴۳ تا ۴۵ دلار در هر تن است. بنابراین، کل هزینه اجتماعی انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از تولید سیمان شرکت به شرح زیر خواهد بود:

۲۱,۹۹۴,۱۲۵ – ۲۳,۴۰۹,۱۲۵ دلار

از طرف دیگر می دانیم که ذرات معلق و گازهای سمی می توانند برای سلامتی مشکلاتی ایجاد کنند، طبق دستورالعمل‌های کیفیت هوای سازمان جهانی بهداشت، هزینه اجتماعی برآورد شده آلودگی هوا ناشی از تولید سیمان حدود ۰.۱۰-۰.۲۰ دلار به ازای تولید و انتشاریک کیلوگرم PM و VOCs است بر این اساس هزینه ذرات معلق تولید شده عددی بین ۴۶۰۰ الی ۹۲۰۰ دلار می شود.

همچنین هزینه تولید ۱۳۹ متریک تن VOC   نیز رقمی بین ۱۳۹۰۰ تا ۲۷۸۰۰ دلار می شود.

آلودگی صوتی: تولید سیمان می تواند سطوح صوتی قابل توجهی ایجاد کند که می تواند ساکنان اطراف و حیات وحش را تحت تأثیر قرار دهد. هزینه اجتماعی برآورد شده آلودگی صوتی ناشی از تولید سیمان در حدود ۰.۰۵-۰.۱۰ دلار در هر دسی بل متر در سال (dBm-y) است. بر اساس سطوح نویز تخمینی هزینه اجتماعی تولید صدا توسط این شرکت برای تولید در ۸ ساعت کاری رقمی بین ۱۱۵۲ تا ۲۳۰۴ دلار می شود

تأثیر بر سلامتی:

می دانیم که قرار گرفتن در معرض PM و VOCs حاصل از تولید سیمان می تواند باعث مشکلات تنفسی مانند آسم و برونشیت شود. بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، اثرات سالانه آلودگی هوا بر سلامتی می تواند به ازای هر ۱ میکروگرم در متر مکعب افزایش غلظت PM2.5 به ازای هر ۱ میلیون نفر، ۱ تا ۵ مورد ایجاد کند.

در ادامه نسبت هزینه های اجتماعی هر یک از متغیرهای مهم  زیست محیطی ارایه شده است.

هزینه های زیست محیطی: ۰.۱۵-۰.۲۰٪ (به عنوان مثال، انتشار، آلودگی هوا، آلودگی آب)

هزینه های بهداشتی: ۰.۱۰-۰.۱۵٪ (به عنوان مثال، مشکلات تنفسی، خطرات سرطان)

هزینه های سر و صدا و لرزش: ۰.۰۵-۰.۱۰٪ (به عنوان مثال، مزاحمت برای جوامع اطراف)

هزینه های کاهش منابع: ۰.۰۵٪ (به عنوان مثال، استخراج و فرآوری مواد خام)

سایر هزینه ها (به عنوان مثال، جابجایی جامعه، آسیب زیرساخت): ۰.۰۵٪

پرداخت هزینه های مسئولیت اجتماعی:

تهیه کنندگان این گزارش تا کنون اطلاعات رسمی از میزان هزینه کرد شرکت سیمان فراز فیروزکوه در حوزه مسئولیت های اجتماعی مشاهده نکرده اند ( توجه داشته باشید که پرداخت این هزینه ها اجباری نبوده و شرکت ها بر اساس رویکردهای خود و به صورت اختیاری اقدام به انجام هزینه هایی در این چهارچوب می کنند) .

درقالب عمل به مسئولیت های اجتماعی، در سایت شرکت سیمان فراز فیروزکوه اطلاعاتی درج نشده است و تنها اشاره به استفاده از آخرین تکنولوژی های روز صنعت سیمان در رده کارخانه های مدرن روز دنیا برای تولید اشاره رفته است.

این درست است که تولید و مصرف سیمان یکی از شاخص های توسعه به شمار می آیند و کمک به اقتصاد و جامعه محسوب می شود اما در چهارچوب اقتصاد پایدار هدف، دیگر تنها تولید و فروش کالا و ایجاد سود نیست برای فروشنده و خریدار نیست چرا که عده کثیری که از فعالیت های شرکت متاثر می شوند،  بدون بهره مند شدن از منافع مستقیم آن، به صورت مستقیم درگیر عوارض این فعالیت ها می شود. این نیز درست است که کشور درشرایط تحریم قراردارد و نیازمند تولید و اشتغال و ارزش آفرینی است اما این مهم لازم است در کنار تولید، سرمایه گذاری سبز ( در این مورد احداث نیروگاه برق خورشیدی و سرمایه گذاری در گسترش فضای سبز) و عمل به مسئولیت های اجتماعی( سرمایه گذاری در توسعه جوامع محلی و بهبود سطح زندگی و بهداشت مردم منطقه) مورد توجه قرار گیرد. در این چارچوب فعالیت یک کارخانه در کلیت هزینه فایده برای کل جامعه مورد توجه قرار می گیرد.