دولت همچنان بیش از درآمد خود هزینه دارد

– تحریم‌ها به عنوان یک شوک منفی، هم ظرفیت‌های تولیدی ایران را تقلیل داده و رشد اقتصادی و رفاه را کاهش داده و هم سطح قیمتی و تورم را متفاوت کرده است. نکته این است که آیا می‌توان تورم را در شرایط تحریمی کاهش داد؟ در شرایط فعلی بحث از چگونگی توسعه به چگونگی فقیر نشدن رسیده است.

تورم یک تعادل اقتصادی سیاسی است که حاصل دست اقدامات خودمان هم بوده، این اتفاق می‌توانست فقط یک بار رخ دهد و تمام شود اما دلایلی باعث شد تا ادامه یابد. حال سوال این است که چگونه تورم می توانست حالت پایدار پیدا نکند؟ نگاهی بپویا جبل ه عوامل ایجاد کننده تورم نشان می دهد که تورم همیشه و در همه جا یک پدیده پولی است. بنابراین اصل نقدینگی و چاپ پول عامل ایجاد این تورم بوده، اما چرا چاپ پول رخ می‌دهد؟ دو علت در این زمینه مطرح است، در وهله نخست باید گفت، کسری بودجه یکی از این عوامل است چرا که دولت بیش از درآمد خود هزینه دارد و در سال‌های اخیر با وجود تحریم، درآمد ارزی هم افت پیدا کرده اما هزینه ها همچنان باقی بوده در نتیجه دولت به صورت مستقیم و غیر مستقیم از بانک مرکزی پول گرفته است. به عنوان عامل مهم بعدی می‌توان به ناترازی سیستم بانکی و مالی اشاره کرد، ما باید توجه کرد که این مسائل مخصوص دولت فعلی نیست بلکه موضوع کلی بوده که باید به آن توجه شود، چرا که اگر اصلاح نشود، سیستم بانکی هم نمی‌تواند در چنین شرایطی به درستی کار خود را انجام دهد.

 اگر اجازه دهیم بانک‌ها کار خود را انجام دهند و در بلندمدت پایدار باقی بمانند به نفع تمام اقتصاد و صنایع است اما دولت در این زمینه مداخله می‌کند و برای بانک ها تصمیم می گیرد، از همین رو و به صورت مزمن، سیستم بانکی کم آورده و اضافه برداشت رخ می دهد و نتیجه چنین وضعیتی میشود تورم.

در نهایت می‌توان گفت اگر کسری بودجه وجود نداشت و سیاست پولی انقباضی میشد، این تورم می‌توانست فقط یک بار تجربه شود.

البته متغیرهای پولی در سال ۱۴۰۱ روند قبلی را طی می‌کند اما ریسک تورمی به دلایلی می تواند بالا رود و اگر از یک سطح بالاتر رود پیش بینی بر این است که بی ثبات ایجاد می‌شود و به وضعیتی می رسیم که هیچ کسی نمی داند چه کاری باید انجام دهد و چنین وضعیتی ریسک بالایی دارد.

منبع: سخنرانی در همایش ملی اقتصاد صنایع پلاستیک