قطار هیدروژنی عربستان روی ریل حمل و نقل پاک

-عربستان سعودی اخیراً نخستین آزمایش موفقیت‌آمیز قطار هیدروژنی در منطقه خاورمیانه را انجام داد. این اقدام، بخشی از تلاش‌های گسترده این کشور در جهت نوآوری در حمل‌ونقل پایدار و کاهش اثرات زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی محسوب می‌شود.

به گفته بشار المالک، مدیرعامل شرکت راه‌آهن عربستان سعودی، آزمایش این قطار هیدروژنی در جریان مجمع جهانی لجستیک ۲۰۲۴ در ریاض اعلام شد. وی تأکید کرد که این پروژه نشان‌دهنده تعهد عربستان سعودی به پذیرش فناوری‌های دوستدار محیط زیست است. این قطار بخشی از برنامه جامع این کشور برای توسعه راه‌حل‌های حمل‌ونقل نوین و گسترش شبکه راه‌آهن در راستای اهداف اقتصادی و توسعه پایدار به شمار می‌رود.

 هزینه‌های تولید سوخت پاک و سوخت فسیلی:

در حال حاضر، هزینه تولید هیدروژن از منابع تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی بین ۲.۵ تا ۶ دلار به ازای هر کیلوگرم برآورد می‌شود، در حالی که هیدروژن تولید شده از گاز طبیعی بدون فناوری جذب و ذخیره کربن، حدود ۱ تا ۲ دلار به ازای هر کیلوگرم هزینه دارد. این در حالی است که سوخت‌های فسیلی همچنان از مزیت نسبی هزینه‌ای برخوردارند، اما تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها بسیار مخرب‌تر است.

 مشکلات استفاده از سوخت هیدروژنی:

با وجود مزایای زیست‌محیطی، استفاده از سوخت هیدروژنی با چالش‌هایی همراه است. کمبود زیرساخت‌های مناسب برای تولید، ذخیره‌سازی و توزیع هیدروژن یکی از موانع اصلی توسعه این فناوری است. همچنین، هزینه‌های بالای تولید و نیاز به فناوری‌های پیشرفته برای بهره‌برداری از پیل‌های سوختی، مانع از رقابت‌پذیری این سوخت در بازار شده است. علاوه بر این، ایمنی حمل و نقل و ذخیره‌سازی هیدروژن نیز یکی از دغدغه‌های مهم در توسعه این فناوری محسوب می‌شود.

 میزان تولید گازهای گلخانه‌ای توسط قطارهای دیزلی:

قطارهای دیزلی به‌طور متوسط ۱۹ گرم دی‌اکسید کربن به ازای هر کیلومتر مسافتی که مسافر طی می‌کند منتشر می‌کنند. این میزان در مقایسه با خودروهای شخصی و هواپیماها بسیار کمتر است، اما همچنان تأثیرات زیست‌محیطی قابل توجهی دارد. علاوه بر انتشار گازهای گلخانه‌ای، قطارهای دیزلی موجب آلودگی هوا و خاک نیز می‌شوند که می‌تواند اثرات مخربی بر اکوسیستم‌های طبیعی داشته باشد.

 تسری استفاده از سوخت هیدروژنی به سایر وسایل حمل‌ونقل:

هیدروژن به عنوان یک سوخت پاک، پتانسیل بالایی برای کاهش انتشار کربن در بخش حمل‌ونقل دارد. در حال حاضر، بیش از ۴۰ هزار خودروی پیل سوختی در جاده‌های سراسر جهان در حال استفاده هستند. همچنین، کامیون‌های سنگین، کشتی‌ها و هواپیماها نیز در حال آزمایش و توسعه فناوری‌های مبتنی بر هیدروژن هستند. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، سوخت‌های هیدروژنی بیش از یک‌چهارم کل نیاز انرژی حمل‌ونقل را تأمین کنند. این روند نشان‌دهنده آینده‌ای روشن برای استفاده گسترده از هیدروژن در حمل‌ونقل جهانی است.

این دستاورد نشان‌دهنده رویکرد نوآورانه عربستان سعودی در عرصه حمل‌ونقل ریلی و انرژی پایدار بوده و می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر کشورهای منطقه محسوب شود. با ادامه سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، این کشور می‌تواند نقش مهمی در توسعه حمل‌ونقل سبز ایفا کند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، راه‌آهن عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ موفق به حمل ۱۳ میلیون مسافر و ۲۸ میلیون تن بار شده است که نشان‌دهنده رشد چشمگیر این بخش است. این کشور با ۳۵ هزار سفر ریلی در سال، توانسته است ظرفیت حمل‌ونقل خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. ناوگان ریلی عربستان شامل قطارهای مسافری و باری متعددی است که در سال ۲۰۲۴، تعداد قطارهای مسافری آن ۱۹ درصد افزایش داشته است.

عربستان سعودی همچنین دارای خطوط ریلی بین‌المللی و داخلی مهمی است که از جمله آن‌ها می‌توان به خط ریلی حرمین (اتصال مکه و مدینه) و خط ریلی شمال-جنوب (برای حمل مواد معدنی) اشاره کرد. این کشور در چارچوب برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ قصد دارد ۸۰۰۰ کیلومتر به شبکه ریلی خود اضافه کند تا ارتباطات داخلی و بین‌المللی خود را تقویت کند.

در این راستا، آزمایش موفقیت‌آمیز اولین قطار هیدروژنی در خاورمیانه، گامی مهم در جهت توسعه حمل‌ونقل پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی محسوب می‌شود. این اقدام نه تنها تأثیرات زیست‌محیطی مثبتی دارد، بلکه می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی در بخش حمل‌ونقل ریلی کمک کند. عربستان سعودی با این دستاورد، جایگاه خود را به عنوان یکی از پیشگامان فناوری‌های نوین حمل‌ونقل در منطقه تثبیت کرده است./اخبار مالی